(Fact Check) – DNA/ The Red Flag
နိုဝင်ဘာလ၊ ၂၁ရက်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကန့်ဘလူ၊ ပေကြီးကျေးရွှာအနီးကိုဖြတ်သန်းသွာလာတဲ့ ကသာ-မန္တလေးခရီးစဥ်ကို ပြေးဆွဲနေတဲ့ ခရီးသည်တင်ယဥ်ကို ပြည်သူ့လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေက ဒရော့ဗုံးနဲ့ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့သတင်းမှားတခု လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာမှာ ပျံ့နှံ့နေပါတယ်။
အဲ့ဒီသတင်းမှားကို စစ်ကောင်စီအားပေးထောက်ခံ တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်တခုဖြစ်တဲ့ Myanmar Focus – MF ချန်နယ်ကနေ ပြီးခဲ့တဲ့နိုဝင်ဘာ ၁၉ရက်ကနေစတင်ဖြန့်ဝေခဲ့တာဖြစ်ပြီး “ပေကြီးကျေးရွာ အနီးအရောက် PDF အမည်ခံအကြမ်းဖက် အဖွဲ့က Drone အသုံးပြု၍ Drop Bomb များဖြင့် ပစ်ချတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ မော်တော်ယာဉ်အနီးသို့ Drop Bomb တစ်လုံး ကျရောက် ပေါက်ကွဲခဲ့မှုကြောင့် ယာဉ်ပေါ်တွင် လိုက်ပါလာသည့် ခရီးသွားပြည်သူ ၄ ဦး ဗုံးသီးပေါက်ကွဲစ ထိမှန်ဒဏ်ရာများ ရရှိခဲ့ပြီး အသက်(၄) နှစ်အရွယ် ကလေးငယ် ၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်”လို့ (မူရင်းအတိုင်း)ရေးသားဖြန့်ဝေခဲ့ပြီး တခြားချန်နယ်များတွင်လည်း ပြန်လည်မျှဝေနေကာ ပျံ့နှံ့မှုများပြားနေတာပါ။
သတင်းမှားလင့်ခ်များ –
Myanmar Focus – MF – https://archive.ph/vOp14
Snow Queen – https://archive.ph/auds7
ကျွန်းလှမီးအိမ်ရှင် – https://archive.ph/SJcOe
PAN – https://archive.ph/VGBHI
MT News _ Myanmar Transparency – https://archive.ph/yhpZf
People Media – https://archive.ph/5xw82
ပျံ့နှံ့လာတဲ့သတင်းမှားတွေကို MFCN အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တဲ့ DNA Fact Check Team ကနေ အချက်အလက်စစ်ဆေးကြည့်ရမှာ PDFတွေက ဒရော့ဗုံးအသုံးပြုပြီးတိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းရာမှာ မှားယွင်းနေပြီး သတင်းမှားဖြစ်ကြောင်းအတည်ပြုနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
☑️ သတင်းစိစစ်ချက်
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကန့်ဘလူမြို့နယ် ဇီးကုန်းသကြားတိုက်မှာအထိုင်ချတဲ့ စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ပျူစောထီးတွေက ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာ၁၈ရက်နေ့ မနက် ၇နာရီခွဲမှာ တကြိမ်၊ နောက်ထပ်တနာရီအကြာမှာ တကြိမ် စုစုပေါင်း ဒရုန်းဗုံးသီး၅လုံးချပြီးတိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့ လွတ်လပ်ပြီး အမှီခိုကင်းတဲ့သတင်းဌာနတွေရဲ့ဖော်ပြချက်အရသိရပါတယ်။
အဲ့ဒီဒရုန်းပေါ်ကကြဲတဲ့ ဗုံးသီးအချို့က ငွေတိုးမန်းခရီးသည်တင်ယဥ်ဘေးကို ကျရောက်ပေါက်ကွဲခဲ့တာကြောင့် ကားပေါ်မှာပါလာတဲ့ သံဃာတပါးပျံလွန်တော်မူခဲ့သလို အမျိုးသား၂နှစ်ဦးနဲ့ အမျိုးသမီးတဦးလည်း သေဆုံးခဲ့ပြီး အခြားခရီးသည်တွေလည်းထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့တယ်လို့ DNAကရေးသားထားတဲ့ ဒီ (https://shorturl.at/2rbFI )သတင်းမှာ ဖတ်လို့ရပါတယ်။
RFA သတင်းဌာနမှာလည်း တိုက်ပွဲထိတွေ့တာမျိုးမရှိဘဲ ပျူစောထီးတပ်တွေကဒရော့ဗုံးနဲ့တိုက်ခိုက်ခဲ့တာကြောင့် ခရီးသည်တင်ယာဥ်တစီးထိခိုက်ခဲ့သလို ဘုန်းကြီးတပါးပျံလွန်တော်မူခဲ့သလို အရပ်သား၃ဦးထိခိုက်သေဆုံးခဲ့ပြီး ဆယ်ဦးဒဏ်ရာရရှိခဲ့တယ်ဆိုတဲ့သတင်းကို ဒီနေရာမှာ( https://shorturl.at/VmuZ0 ) ဖတ်နိုင်ပါတယ်။
ကန့်ဘလူမြို့နယ်၊ မြစ်ကြီးနား – ရွှေဘိုလမ်းပိုင်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေနဲ့ ပျူစောထီးတွေက ခရီးသည်တင်ယဥ်တစီးကို ဒရုန်းနဲ့ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း People’s Spring ကရေးထားတဲ့ သတင်းမှာလည်းဖတ်လို့ရပါတယ်။
People’s Spring – https://shorturl.at/Pfbi4
☑️သုံးသပ်ချက်
စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေနဲ့ ပျူစောထီးတပ်သားတွေက ဒရော့ဗုံးနဲ့တိုက်ခိုက်ခဲ့တာကြောင့် အရပ်သားပြည်သူတွေထိခိုက်သေဆုံးခဲ့တာဖြစ်ပေမယ့် စစ်ကောင်စီလက်ဝေခံချန်နယ်တွေမှာတော့ တော်လှန်ရေးတပ်သားတွေအပေါ် စွပ်စွဲပြောဆိုနေကြတာပါ။
ဒါ့အပြင် စစ်ကောင်စီချန်နယ်တွေမှာရေးသားထားတဲ့ ဒရော့ဗုံးတိုက်ခိုက်ခံရတဲ့နေရာမှာ ကန့်ဘလူမြို့နယ် ပေကြီးကျေးရွာနားမှာဖြစ်ပွားခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာကိုလည်း စစ်ဆေးခဲ့ပေမယ့်ရွှေ ဘို-မြစ်ကြီးနားဗျူဟာလမ်းပိုင်းမှာသာ ဒရော့ဗုံးထိခိုက်မှုဖြစ်စဥ်ဖြစ်ပွားခဲ့တာဖြစ်ပြီး သတင်းမှားဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြုနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီကနေ့ခေတ်ဟာ ဆိုရှယ်မီဒီယာခေတ်ဖြစ်တဲ့အတွက် အဲဒီဆိုရှယ်မီဒီယာတွေပေါ်မှာ အကြောင်းအရာ တခုခုကို ပုံဖျက်ဖို့၊ ဝါဒဖြန့်ဖို့၊ ကိုယ်ကျိုးရှာဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး သတင်းအတု၊ သတင်းအမှားတွေကို ရည်ရွယ် ချက်ရှိရှိ ဖြန့်ဝေနေကြတာကြောင့် အလွယ်တကူ မယုံကြည်ဖို့၊ ပြန်ပြီး မမျှဝေကြဖို့ အကြံပြုလိုပါတယ်။စာဖတ်သူတွေအနေနဲ့ သတင်းတု/သတင်းမှား ဖြစ်တယ်လို့ သံသယရှိရင်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ မှန်ကန်တဲ့သတင်း ဟုတ်၊ မဟုတ်အတည်ပြု မေးမြန်းလိုရင်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ Fact Checking ပြုလုပ်ပေးတဲ့ သတင်းဌာန/အဖွဲ့ အစည်းတွေရဲ့ Chat Box ကနေ သွားရောက်မေးမြန်းကြဖို့ တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။Myanmar Fact-checking Network အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တဲ့ DNA Fact Check ကို ဒီနေရာ (dnafactcheck@gmail.com)က ဝင်ရောက်ဆက်သွယ်ပြီး အချက်အလက်စစ်ဆေးပေးဖို့ မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။Myanmar Fact-checking Network အဖွဲ့ဝင်တွေ အချက်အလက်စစ်ဆေးထားတဲ့ သတင်းတွေကို ဒီနေရာမှာ ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။
Web – https://myanmarfactcheckingnetwork.org/
Fb – https://www.facebook.com/myanmarfactcheckingnetwork
