ပုသိမ်မြို့ ရဲ့ မြို့ပါတ်လမ်း ၊ ပန်းဒင်းတန်းလမ်း၊ အောင်ချမ်းသာ၊ ရွေးဗိုလ်တပ်၊ရက်ကန်းကွက်သစ်၊ ပန်းတင်ကုန်း၊ငှက်ပျောတန်းလမ်း၊ ဈေးချောင်းလမ်း၊ ကုလားတန်းလမ်း၊ ကျောက်ငူလမ်းတွေမှာ ၁၉၉၀ ခုနှစ်အထိ လုပ်ငန်း အလုပ်ရုံ ၄၀ ကျော်ရှိခဲ့ပေမယ့် အခုအခါမှာတော့ အလုပ်ရုံ ၅ ရုံလောက်ပဲ ရှိပါတော့တယ်။
၂၊ဩဂုတ်လ။
နှစ် ၉၀ ကျော်သက်တန်း ရှိနေပြီဖြစ်တဲ့ ဧရာဝတီ တိုင်း ပုသိမ်မြို့က ပန်းတဉ်း(သံဖြူ) လုပ်ငန်းဟာ ရေရှည် ရပ်တည်ဖို့ ခက်ခဲနေပါတယ်။
ဒီလုပ်ငန်း ဟာ မိရိုးဖလာ လက်မှုလုပ်ငန်း ဖြစ်ပြီး ဒီနေ့လူငယ်တွေက ဆန်းသစ် တီထွင်မှုနည်းလာတဲ့ ပန်းဒင်းလုပ်ငန်း အပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု နည်းလာပြီး ခေတ်အခြေအနေအရ ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို ပြောင်းရွေ့လုပ်ကိုင်လာတာကြောင့် မျိုးဆက်သစ် ကျွမ်းကျင်လုပ်သားတွေ ရှားပါးလာပြီး ရေရှည်ရပ်တည် လုပ်ကိုင်ဖို့ ခက်ခဲလာတာပါ။
“လုပ်ငန်းက ထုတ်လုပ်တဲ့ ပစ္စည်းတွေ က ဈေးကွက်ရှိနေသေးတယ် ။ ဒါပေမယ့် ဒီလုပ်ငန်းပညာကိုဆက်ခံမယ့် သူတွေက ရှားလာတယ်။ သွေးသား ဆွေမျိုးတွေတောင် စိတ်မဝင်စားကြဘူး။ အခြားအလုပ်အကိုင်သစ်တွေကို လုပ်ကိုင်တာကြောင့် ကျွမ်းကျင်လုပ်သား မျိုးဆက်ပြတ်လာတယ်။ ငါတို့က လည်း အသက်အရွယ်ကြီးလာပြီ မလုပ်နိုင်တော့ဘူး။ ရေရှည်မှာ လုပ်ငန်း ပျောက်သွားနိုင်တယ်” လို့ အသက် ၈၀ အရွယ် ရှိ ပန်းတဉ်း(သံဖြူ) ပညာရှင်တဦးက DNA ကိုပြောပါတယ်။
ပုသိမ်မြို့ ရဲ့ မြို့ပါတ်လမ်း ၊ ပန်းဒင်းတန်းလမ်း၊ အောင်ချမ်းသာ၊ ရွေးဗိုလ်တပ်၊ရက်ကန်းကွက်သစ်၊ ပန်းတင်ကုန်း၊ငှက်ပျောတန်းလမ်း၊ ဈေးချောင်းလမ်း၊ ကုလားတန်းလမ်း၊ ကျောက်ငူလမ်းတွေမှာ ၁၉၉၀ ခုနှစ်အထိ လုပ်ငန်း အလုပ်ရုံ ၄၀ ကျော်ရှိခဲ့ပေမယ့် အခုအခါမှာတော့ အလုပ်ရုံ ၅ ရုံလောက်ပဲ ရှိပါတော့တယ်။
၁၉၉၄ ခုနှစ်က စတင်ပြီး ပန်းတဉ်း(သံဖြူ)လုပ်ငန်း ထုတ်ကုန် ပစ္စည်းတွေ နေရာမှာ ပလပ်စတစ် ၊ ကော်ထည် နဲ့ဖိုင်ဘာထည် ပစ္စည်းတွေ အစားထိုး ဝင်ရောက်လာတဲ့အတွက် ပန်းဒင်း(သံဖြူ)လုပ်ငန်းထုတ် ကုန်ပစ္စည်း တခုဖြစ်တဲ့ ရေနံဆီမီးခွက် ပျောက်ကွယ် ရပေမယ့် ကျန်ပန်တဉ်း(သံဖြူ)လုပ်ငန်းထုတ်ကုန် တွေကတော့ ဈေးကွက် ရှိနေဆဲပါ။
ပုသိမ်မြို့ရဲ့ ပန်းတဉ်း(သံဖြူ) လုပ်ငန်းကနေ ထုတ်လုပ်တဲ့ ရေပန်းခရား၊ဆီချိန်ခွက်၊ပြည်တောင်း၊ဘုံဘိုင်၊ ရေပုံး၊ရေတိုင်ကီ၊သေတ္တာ အမျိုးမျိုးတွေဟာ ပုတ်သိုးကုန်ပစ္စည်းမဟုတ်တဲ့ ကြိုတင်ထုတ်လုပ် သိုလှောင် ရောင်းချရတဲ့ ပစ္စည်းဖြစ်ပြီး ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု အရှံးမရှိတဲ့ ရောင်းကုန် ပစ္စည်းတွေဖြစ်ပါတယ်။
ဈေးကွက်ရှိ ဝယ်လိုအားကောင်းနေဆဲ ဖြစ်ပြီး အလုပ်သမားအဖြစ် လုပ်ကိုင်လိုသူ နည်းလာတာ ၊ ကျွမ်းကျင် ပညာရှင် နည်းလာကာ ၊ လုပ်ငန်းတည်ထောင်သူလည်း နည်းလာတာကြောင့် ထုတ်ကုန်ပစ္စည်း ကလည်းနည်းလာပြီး ဝယ်လိုအား ရောင်းလိုအား မမျှတဲ့အခြေအနေတွေနဲ့လည်း တွေ့ကြုံနေပါတယ်။
“ကျွမ်းကျင် လုပ်သား တဦးကို တနေ့ဝင်ငွေ တသောင်း ခွဲလောက် ပေးရတယ်။ မိသားစု ဝိုင်းလုပ်ရင် အဆင်ပြေတယ်။ လုပ်ငန်းတည်ထောင်ပြီး အရင်းအနှီး မြုပ်နှံနိုင်တဲ့သူတွေအဖို့က ပိုအဆင်ပြေတယ်။ သာမန်အလုပ် သမားတွေအဖို့က သိုလှောင်ရောင်းချတဲ့သူက အလုပ်မအပ်ရင် နေ့တိုင်း အလုပ်မရှိနိုင်တဲ့အတွက် အဆင်မပြေဘူး” လို့ ပန်းဒင်း(သံဖြူ) လုပ်ငန်း မလုပ်တော့ပဲ ဆိုင်ကယ်တက္ကစီ မောင်းနေသူ ကိုလှဝင်းက ပြောပါတယ်။
တနှစ်ပတ်လုံး ထုတ်လုပ်ရောင်းဝယ် နေရတဲ့ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း ဖြစ်ပြီး မြန်မာလဖြစ်တဲ့ သီတင်းကျွတ်လကနေ ကဆုန်လလယ် အထိ ပန်းတဉ်း(သံဖြူ)လုပ်ငန်း ထုတ်ကုန်ပစ္စည်းတွေ အရောင်းသွက်ပြီး ထုတ်လုပ်မှုနဲ့ ဝယ်လိုအား မမျှတဲ့အခါ ရန်ကုန်က ပစ္စည်းတွေကို မှာယူရောင်း ချရပါတယ်။
ပုသိမ်မြို့က ထုတ်လုပ်တဲ့ ပန်းတဉ်း(သံဖြူ) ထုတ်ကုန် ပစ္စည်းတွေကို ပုသိမ်မြို့မဈေးကြီး၊ ဈေးချောင်းလမ်း ၊ သံဖြူတန်း ဈေးကွက်ကနေ ဧရာဝတီတိုင်း အတွင်းသာမက ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်နဲ့ တနင်္သရီတိုင်းတွေ အထိတင်ပို့ ရောင်းချကြပါတယ်။